بیش از یک قرن پیش، پلاستیک به عنوان جایگزینی تازه برای موادی مانند شیشه و فلزها معرفی شد. پلاستیک بادوام تر و انعطاف پذیر از شیشه و فلز است و به سرعت در صنایع مختلف، به کار گرفته شد. توسعه فناوری‌های مرتبط با پلاستیک همواره ادامه داشته و انواع مختلفی از پلاستیکها با ویژگی‌ها و کاربردهای متنوع تولید شده‌اند. با بررسی تاریخچه پلاستیک به اهمیت آن پی می بریم. بسیاری از صنایع کلیدی، انواع پلاستیک را به کار می گیرند. اختراع پلاستیک یکی از مهم ترین دستاوردهای بشری است که موجب شکوفایی صنایع مختلف شده است.
پلاستیک ها نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره انسان ها ایفا می‌کنند، اما به دلیل تجمع آلودگی، عوارض زیست محیطی و مشکلات دیگر، مورد انتقاد واقع شده‌اند. از ریزپلاستیک‌های خردشده در اقیانوس‌ها تا تأثیرات مخرب آنها بر حیات وحش نگرانی هایی را ایجاد کرده است. آیا می دانید پلاستیک را چه کسی اختراع کرد؟ سیر تکامل پلاستیک چگونه است؟ در این مطلب به معرفی و تاریخچه پلاستیک و آینده آن می پردازیم.
پلاستیک چیست؟
واژه plastic به معنای، خمیری، قالب پذیر، تغییر پذیر است. پلاستیک ها نوعی مواد پلیمری هستند که به نام نایلون نیز شناخته می شوند. پلیمرهای مصنوعی از سوخت های فسیلی نظیر نفت به دست می آیند. تاریخچه پلاستیک قدمتی بیش از 150 سال دارد اما در نیم قرن اخیر، استفاده از محصولات پلاستیکی به شدت افزایش یافته است. مواد پلاستیکی نسبت به آب و رطوبت و پوسیدگی مقاوم هستند. انعطاف پذیری بالا، شکل پذیری و چقرمگی پلاستیک ها موجب شده تا کاربرد وسیعی در صنایع داشته باشند. انواع مختلف پلیمرهای پلاستیکی تولید شده که هر کدام خواص و ویژگی های متفاوتی دارند. رایج ترین پلاستیک ها این ها هستند:
- پلی‌اتیلن (Polyethylene)
- پلی‌پروپیلن (Polypropylene)
- پلی‌وینیل کلراید (Polyvinyl Chloride)
- پلی‌اتیلن ترفتالات (Polyethylene Terephthalate)
- پلی‌ستایرن (Polystyrene)
- پلی‌کربنات (Polycarbonate)
- Acrylic or Polymethyl Methacrylate (PMMA)
تاریخچه پلاستیک : چه کسی پلاستیک را اختراع کرد؟
محققین زیادی در مسیر تکامل پلاستیک ها فعالیت داشتند ولی نام اکلساندر پارکس برای اختراع اولین پلاستیک در جهان، می درخشد. ماده ای که شیمی دان انگلیسی تولید کرده بود، نوعی پلاستیک سخت شبیه رزین بود. این ماده با نام پارکسین (Parkesine) معروف است. سال 1862 پلاستیک پارکز در نمایشگاه بین المللی لندن به عنوان ماده ای جدید، معرفی شد.
ایلی هویت، شیمیدان امریکایی در سال 1869 ماده ای به نام سلولویید را اختراع کرد. سلولویید نوعی پلاستیک است که برای ساخت اسباب بازی و دیگر محصولات به کار گرفته شد.
لئون بلک در سال 1907 یکی از پر کاربردترین انواع پلاستیک PVC را اختراع کرد که در ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد.
چارلز کندلر مخترع پلی اتیلن PE در سال 1920 است. پلاستیک پلی اتیلن در بطری ها و ساخت کیسه ها مورد استفاده دارد.
پل هوفمن شیمیدان آلمانی نیز به عنوان مخترع پلی پروپیلنPP ( در سال 1935) نام خود را در تاریخ ماندگار کرده است.
تاریخچه پلاستیک هنوز به پایان نرسیده و تلاش هایی برای دست یافتن به انواع پلاستیک ادامه دارد. پلاستیک اختراعی الکسالندر پارکز تحولی در صنایع ایجاد کرد. پس از آن دانشمندان در نقاط مختلف، نمونه های دیگری از پلاستیک را معرفی کردند. هم اکنون تولید پلاستیک های بیو زیستی و هوشمند در دستور کار قرار دارد. روند رشد و تکامل پلاستیک ها همچنان ادامه دارد.
پلاستیک در چه محصولاتی استفاده می شود؟
- پلاستیک ها جایگاه مهمی در زندگی بشر دارند و از بزرگترین دستاوردهای اخیر به حساب می آیند. صنایع مخابرات، حمل و نقل، پزشکی، مهندسی، ساختمان سازی و … مدیون مواد پلاستیکی هستند. پلاستیک ها برای عایق بندی ساختمان، تولید لوله ها، توسعه رایانه و تلفن های موبایل، وسایل برقی خانگی و بسیاری از ملزومات زندگی کمک شایانی هستند. برخی از مهم ترین کاربردهای پلاستیک در صنایع مختلف عبارتند از:
- پلاستیک در صنعت بسته بندی( دارویی، بهداشتی)
- صنایع غذایی ( پلاستیک های فود گرید در تماس با خوراکی ها)
- صنعت ساختمان (عایق صوتی،حرارتی و رطوبتی.لوله ها و اتصالات و …)
- پلاستیک در خودرو سازی( روکش صندلی و لاستیک، روکش سیم ها و ..).
- کاربرد پلاستیک در صنعت کشاورزی
- ساخت و پیشرفت تجهیزات پزشکی
- و …..
تاریخچه پلاستیک و آینده آن
بعد از جنگ جهانی دوم، زمزمه هایی از مشکلات پلاستیک ها شنیده می شد. سال 1960 را می توان شروع نگرش های منفی نسبت به پلاستیک دانست. پیدا شدن زباله های پلاستیکی در اقیانوس ها، پایان جکومت پلاستیک ها بود. حالا دیگر جهات با پدیده ای به نام زباله های پلاستیکی روبرو بود. قابلیت تجزیه پذیری پلاستیک ها در حد ناچیزی است و محصولات پلاستیکی، در گذر زمان تخریب نمی شوند. طبیعت در خطر جدی قرار گرفت و مواد شیمیایی و پلاستیک ها در این قضیه مقصر شناخته شدند.
در دهه 1980 حرکتی انقالابی در صنعت پلاستیک ایجاد شد. در اغلب نقاط جهان، شهرداری ها و مدیریت شهرداری به امر بازیافت سیستم زباله های شهری پرداخت. هنوز بسیاری از محصولات پلاستیکی راهی محل دفن زباله می شوند اما بخش های زیادی از مواد پلاستیکی قابل بازیافت، از چرخه زباله خارج می شود. بیشترین مشکل مربوط به ظروف پلاستیکی یکبار مصرف است که بخش زیادی از زباله های غیر قابل تجزیه را تشکیل می دهند. در فرایند تولید پلاستیک ها برخی مواد شیمیایی جهت شفاف بودن، انعطاف پذیری و دوام بیشتر به آن افزوده می شود. مواد شیمیایی خارج شده از زباله های پلاستیکی وارد خاک و منابع آبی می شوند و خطراتی را به همراه دارند.
بررسی تاریخچه پلاستیک
بیش از یک قرن از اختراع پلاستیک گذشته است و همچنان روند تکامل پلاستیکها ادامه دارد. بیوپلاستیک ها وارد شده اند و می توانند جایگزین مناسبی برای پلاستیک های ساده باشند. پلاستیک ها از محصولاتی هستند که به سرعت و با مقدار زیادی تولید شد. پلاستیک های ساده، قابلیت تجزیه در محیط زیست را ندارند اما تلاش های در جهت تولید پلاستیک زیست تخریب پذیر شده است. محصولات پلاستیکی جدید با اشعه خورشید و باکتری های خاک، قابلیت تجزیه پذیری بیشتری را در محیط دارند. روند تکامل پلاستیک های زیستی هنوز مشکلات زیادی دارد. بررسی اینکه چگونه می توان سرعت تجزیه پلاستیک ها را افزایش داد، نیاز عصر امروز است.
محصولات پلاستیکی با ویژگی های خاص، و هدف متفاوت تولید می شوند. دستیابی به گونه های متنوع پلاستیک، اغلب به صورت اتفاقی بوده است. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد و در آینده شاهد محصولاتی با ساختار شیمیایی متفاوت تری خواهیم بود. محققین باور دارند که پلاستیک ها بی نقص نیستند اما بخشی از زندگی آینده بشر هستند.
امتیاز 0.00 از 0 رای
با دیگران به اشتراک بگذارید تا ژتون بگیرید!
